สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงอธิบายไว้ในสาส์นสมเด็จถึงที่มาของการ บังสุกุล และสดับปกรณ์ ว่ามาจากพุทธประวัติความว่า
“ขอทูลเปนเรื่องปกิรณกะต่อไปอีกเรื่อง 1 วันหม่อมฉันไปทำบุญที่หน้าพระศพสมเด็จกรมพระสวัสดิฯไปนึกขึ้นว่าการที่พระสงฆ์ชักผ้าสวด “อนิจจา วัฏสังขารา” นั้นเราเรียกเปน 2 อย่าง
ถ้าพระศพเจ้านายเรียกเปนราชาศัพท์ว่า “สดัปกรณ์” ถ้ามิใช่ศพเจ้าเรียกว่า “บังสกุล” ที่จริงผิดถนัดทีเดียว เพราะบังสกุลกับสดัปกรณ์เปนการต่างกัน Read More
ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้าประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ทรงปรารภภิกษุณีสาวรูปหนึ่ง ผู้นั่งฟังธรรมระลึกถึงอดีตชาติได้แล้วแสดงอาการเดี๋ยวหัวเราะเดี๋ยวร้องไห้ ได้ตรัสอดีตนิทานมาสาธก ว่า…
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีช้างประมาณ ๘,๐๐๐ เชือกมีฤทธิ์เหาะไปในอากาศได้ อาศัยสระฉันททันต์อยู่ในป่าหิมพานต์ครั้งนั้น พระโพธิ์สัตว์เกิดเป็นลูกช้างของช้างหัวหน้าโขลง มีสีขาวปลอด ปากและเท้าสีแดง เมื่อเติบโตขึ้นมีร่างกายใหญ่โตมากกว่าช้างเชือกอื่น ๆ ที่งามีแสงรัศมี ๖ ประการเปล่งประกายออกมา Read More
พระเขมาเถรี เกิดในราชสกุล กรุงสาคละ แคว้นมัททะ พระประยูรญาติได้ให้พระนามว่า “เขมา” เพราะพระนางมีผิวพรรณเลื่อมเรื่อดังสีน้ำทอง เมื่อเจริญพระชันษาแล้วได้อภิเษกสมรส
เป็นมเหสีของพระเจ้าพิมพิสารแห่งนครราชคฤห์ เมื่อพระบรมศาสดาประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวันใกล้กรุงราชคฤห์นั้น พระนางได้สดับ ข่าวว่าพระพุทธองค์ทรงแสดงโทษในรูปสมบัติและเพราะความที่ พระนางเป็นผู้หลงมัวเมาในรูปโฉม ของตนเอง จึงไม่กล้าไปเข้าเฝ้าพระทศพล ด้วยเกรงว่าพระพุทธองค์จะแสดงโทษในรูปโฉมของพระนาง ฝ่ายพระเจ้าพิมพิสาร ก็ทรงดำริว่า “เราเป็นอัครอุปัฏฐากของพระศาสดาแต่อัครมเหสีของอริยสาวกเช่นเรานี้กลับไม่ไปเฝ้าพระทศพล ข้อนี้เราไม่ชอบใจเลย”
ธุดงค์ เป็นวัตรปฏิบัติที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตไว้ แต่ไม่มีการบังคับ แล้วแต่ผู้ใดจะสมัครใจปฏิบัติ เป็นอุบายวิธีกำจัดขัดเกลากิเลส ทำให้เกิดความมักน้อยสันโดษยิ่งขึ้น ไม่สะสม เพื่อให้เบาสบายไปมาได้สะดวกด้วยไม่มีภาระมาก เหมือนนกที่มีเพียงปีกก็บินไป มิใช่เพื่อสะสมหรือเพื่อลาภสักการะและชื่อเสียง ถ้าทำเพื่อลาภ เพื่อชื่อเสียง ต้องอาบัติทุกกฎ
พระเสกรวงข้าว สร้างในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว คู่กับพระทรมานมิจฉาทิฐิ ซึ่งรูปแบบของศิลปะสะท้อนให้เห็นค่านิยมร่วมสมัยจากจีน ซึ่งนิยมสร้างประติมากรรมขนาดเล็ก ด้วยอัญมณี เช่น ทิวทัศน์เกาะเพ็งไหล ซึ่งเป็นดินแดนอมตะของเหล่าเซียน ตามความตอนหนึ่งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชอรรถาธิบายถึงงานประติมากรรมทั้งสองชิ้นนี้ว่า
ในพระวินัยไม่มีบัญญัติว่าพระภิกษุต้องโกนคิ้ว แต่มีพระบัญญัติว่าห้ามพระภิกษุบวชให้กับคนที่ไม่มีคิ้ว สำหรับในเมืองไทยเรื่องการโกนคิ้ว เป็นเรื่องของประวัติศาสตร์ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในยุคที่มีสงคราม มีคนต่างชาติปลอมเข้ามาบวช ทางบ้านเมืองขอให้พระภิกษุในยุคนั้นโกนคิ้ว เพื่อจะได้เห็นความแตกต่างกันของพระภิกษุไทยกับคนปลอมเข้ามาบวชเท่านั้น จึงมีประเพณีสืบทอดมาจนถึงปัจจุบันว่า เวลาบวชโกนทั้งผมและคิ้ว แต่ผู้ที่ไม่โกนไม่เป็นอาบัติตามพระวินัย
“คว่ำบาตร” คือการประกาศตัดสัมพันธ์ กับผู้ที่ ทำผิดทางศาสนา อย่างแรง คฤหัสถ์ ที่ถูกสงฆ์คว่ำบาตร
คือผู้ทำความผิดแปดอย่าง ได้แก่
ภควัทคีตา อ่านว่า “พะ-คะ-วัด-คี-ตา” หมายถึง “บทเพลงแห่งพระเป็นเจ้า” เป็นชื่อคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
ที่เล่าเรื่องโดย ฤๅษีกฤษณะ ไทวปายนะ วยาส โดยฤาษีตนนี้ ได้เล่าเรื่องราวของมหาภารตะให้แก่ พระพิฆเนศ และพระพิฆเนศก็ได้จดจาร บันทึกไว้เป็นตัวอักษร ก่อเกิดเป็นมหากาพย์อันยิ่งใหญ่ และคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวฮินดูใช้ปฏิบัติกันจวบจนปัจจุบัน
ในสมัยหนึ่ง กลุ่มชนในเมืองสาวัตถีมักจะชักชวนกันไปทำบุญเป็นพวกๆ เสมอๆ และในวันหนึ่งพระศาสดาได้ทรงกระทำการอนุโมทนาว่า
“อุบาสกและอุบาสิกาทั้งหลาย บุคคลบางคนในโลก ถวายทานด้วยตนเอง แต่ไม่ได้ชวนคนอื่นๆให้ถวายพร้อมกัน บุคคลจำพวกดังกล่าวนั้น ตายไปแล้วจะได้ทรัพย์สมบัติมาก แต่ไม่ได้บริวารและหมู่คณะ บุคคลบางคนไม่ได้ถวายเอง แต่ชักชวนให้คนอื่นๆถวายทาน บุคคลคนนั้นจะไม่ได้โภคะ จะไม่ได้ทรัพย์สมบัติ แต่จะเพรียบพร้อมด้วยบริวาร บุคคลบางคนไม่ถวาย แถมยังไม่ชักชวนคนอื่นๆให้ถวาย บุคคลนั้นตายไปเกิดใหม่จะไม่ได้อะไรๆในที่ที่เกิดเลย แต่จะเป็นขอทานซึ่งจะเคี้ยวกินของเป็นเดนของคนทั่วไป แต่ถ้าบุคคลชักชวนเพื่อนๆทำบุญ แล้วยังทำบุญเนืองนิตย์ บุคคลนั้น จะได้ทั้งทรัพย์และบริวารมากมาย (เศรษฐี)”
