Enigma เครื่องมือลับแห่งสงครามโลก
ท่ามกลางความโกลาหลของสงครามโลกครั้งที่ 2 อาวุธลับที่ทรงพลังที่สุดอย่างหนึ่งไม่ได้อยู่ในรูปของปืนใหญ่หรือรถถัง แต่เป็นกล่องโลหะขนาดเล็กที่รู้จักกันในชื่อ “เครื่องเข้ารหัสอีนิกมา” Enigma นั้นซับซ้อนมาก ประกอบด้วยโรเตอร์ 3 ล้อที่หมุนได้ แต่ละล้อมีตัวอักษร 26 ตัว การหมุนของโรเตอร์แต่ละตัวจะเปลี่ยนแปลงอัลกอริทึมการเข้ารหัส ทำให้ยากต่อการถอดรหัส
Enigma ถูกสร้างขึ้นมาครั้งเมื่อปี ค.ศ. 1918 โดยวิศวกรไฟฟ้าชาวเยอรมัน ชื่อ Arthur Scherbius โดยเขาสร้างขึ้นมาเพื่อใช้เก็บรักษาความลับตามบ้านเรือนทั่วไป เครื่องมือนี้ทำงานโดยแปลงข้อความธรรมดาให้เป็นรหัสลับที่ถอดรหัสได้ยาก ตัวอักษรแต่ละตัวถูกแทนที่ด้วยตัวอักษรอื่นตามอัลกอริทึมที่ซับซ้อน ซึ่งเปลี่ยนแปลงทุกครั้งที่มีการกดแป้นพิมพ์ แต่มันก็ไม่ประสบความสำเร็จทางการค้ามากนัก
กระทั่งปี 1923 กองทัพนาซีเยอรมัน ให้ความสนใจเครื่อง Enigma นี้ ทำให้ไม่มีวางจำหน่ายตามท้องตลาดอีกต่อไป และถูกนำไปใช้ในทางการทหารแทน ใช้กันมากในกองทัพเรือและกองทัพอากาศเยอรมัน ในช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ค.ศ. 1939-1945 ซึ่งกองทัพนาซี เยอรมันก็ไม่ได้เพียงแค่ใช้งานเครื่อง Enigma ยังพัฒนาต่อเนื่อง เช่น เพิ่มจาก rotor 3 ตัวเป็น 5 ตัว หรือ เพิ่มการสุ่มใช้ rotor ไม่ให้ใช้เรียงต่อกันไป ซึ่งทำให้กองทัพเยอรมันมั่นใจมาก ว่าไม่มีวันที่ ฝ่ายสัมพันธมิตร จะแก้รหัสเครื่อง Enigma นี้ได้
การถอดรหัส Enigma ทางสหราชอาณาจักรได้มีการก่อตั้งหน่วยงานที่ Bletchley Park เพื่องานถอดรหัสโดยเฉพาะ นักคณิตศาสตร์และนักภาษาศาสตร์จากฝ่ายสัมพันธมิตรทำงานอย่างหนักเพื่อถอดรหัส Enigma พวกเขาพยายามวิเคราะห์รูปแบบในข้อความที่เข้ารหัส และสร้างเครื่องมือพิเศษเพื่อช่วยในการถอดรหัส หนึ่งในนั้นคือ นักคณิศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเคมบริดช์ชื่อ Alan Turing (อลัน ทัวริง) ซึ่งเป็นที่ยอมรับว่าเป็นบิดาของวิทยาการคอมพิวเตอร์ ซึ่งได้สร้างเครื่องมือถอดรหัสชื่อ The bombe (มาจาก ภาษาอังกฤษว่า Bomb เพราะเป็นเครื่องมือ ที่เสียงดังมากนั้นเอง)
ในที่สุด ในปี 1941 ฝ่ายสัมพันธมิตรก็สามารถถอดรหัส Enigma ได้สำเร็จ สิ่งนี้เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในสงคราม ทำให้ฝ่ายสัมพันธมิตรสามารถเข้าใจแผนการของนาซี และวางกลยุทธ์เพื่อต่อต้านได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยความประมาทของฝ่ายเยอรมันที่โอเปเรเตอร์มักง่ายไม่ยอมเปลี่ยน การตั้งเครื่องทุกวัน ประจวบกับในเดือนพฤษภาคม 1941 ฝ่ายอังกฤษได้จับกุมเรือดำน้ำ U-boat ที่นอกฝั่งกรีนแลนด์ ทางฝ่ายอังกฤษก็ได้เข้าไปค้นและเจอเครื่อง Enigma โมเดลล่าสุดพร้อมกับหนังสือถอดรหัส ( Code Book) อีกหลายเล่มด้วย จึงทำให้เครื่องถอดรหัสของฝ่ายสัมพันธมิตรพัฒนาไปมากทีเดียว
โดยเฉพาะช่วงดีเดย์ซึ่งการสื่อสารของเยอรมันในช่วงนั้น ฝ่ายสัมพันธมิตรก็ได้ถอดรหัสได้แล้ว ซึ่งเครื่องมือถอดรหัสในช่วงดีเดย์นั่น ได้สร้างมาจากต้นแบบ Bombe เป็นหนึ่งในเครื่อง Binary Computer เครื่องแรกๆ ของโลก ซึ่งกินพื้นที่หลายๆห้องและใช้หลอดสูญญากาศมากกว่า 1500 หลอด เครื่องนี้ชื่อว่า Colossus ซึ่งเริ่มใช้งานเดือนมิถุนา ปี 1944 ก่อนดีเดย์ไม่กี่วัน
ที่มา:
- Wikipedia: Enigma machine: https://en.wikipedia.org/wiki/Enigma_machine
- National Security Agency: The Enigma Machine
- The Bletchley Park Museum: https://www.bletchleypark.org.uk/