กำเนิดพิซซ่า
หลักฐานทางโบราณคดีพบว่าชาว อียิปต์ กรีก และโรมัน รัปทานอาหารที่มีลักษณะคล้ายพิซซ่า
ประเพณีของชาวอียิปต์โบราณนั้น จะฉลองวันพระราชสมภพของฟาโรห์ด้วยขนมปังแบน ปรุงด้วยเครื่องเทศ
นักปราชญ์กรีกชื่อ Herodotus ก็ได้บันทึกตำรากับข้าวของชาวบาบิโลนเนียที่คล้ายคลึงกับพิซซ่าไว้ด้วยเช่นกัน
คำว่าพิซซ่า หรือ Pizza ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันนี้สันนิฐานว่ามาจากคำลาตินที่ว่า picea ซึ่งชาวโรมันใช้สำหรับเรียก
ขนมปังอบ
เป็นที่เชื่อกันว่าพิซซ่านั้นน่าจะมีต้นกำเนิดมาจากเมืองทางตอนกลางของอิตาลีที่ชื่อว่า เนเปิล (นาโปลี)
ในช่วงก่อนสมัยเรเนซองก์ เริ่มแรกนั้นเป็นอาหารของคนยากจนซึ่งใส่พวกเครื่องเทศตามที่แต่จะหาได้
ส่วนที่อร่อยที่สุดของพิซซ่าคือหน้าของมันนั้น ไม่ได้กำเนิดมาจากอิตาลี … (แต่แน่นอนไม่ได้มาจากนิวยอร์ค)
เนยเข็งหรือ cheese ที่นิยมใช้กันคือ มาสซาเรล่า (Mozzarella) เป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนมไอ้ทุยบ้านเรา
ชาวอินเดียทำ Mozzarella จากนมของ water buffalo (กระบือหรือพี่ทุย) มาตั้งแต่ศัตวรรษที่ 7 โน้นแล้ว
ก่อนนำเข้ามายังอิตาลีในคริสต์ศัตวรรษที่ 18
คำว่าพิซซ่าที่สะกดเหมือนในปัจจุบันนี้่เริ่มใช้มาตั้งแต่สมัยกลาง (Middle Ages)บ้างแล้ว
แต่หมายถึงพายที่มีรสหวานๆเค็มๆ ยังไม่ได้หมายถึงพิซซ่าอย่างที่เรารัปประทานกันอยู่ในปัจจุบัน
เครื่องปรุงอีกอย่างที่ขาดไม่ได้สำหรับพิซซ่าและอาหารฝรั่งอื่นๆก็คือ มะเขือเทศ
มะเขือเทศนั้นไม่ได้มีต้นกำเนิดมาจากยุโรปหรือเอเชียแต่มาจากทวีปอเมริกา ชาวยุโรปนำเข้ามาจากแม็กซิโก
และเปรูในสมัยศตวรรษที่ 16 แรกเริ่มเดิมทีนั้นคิดว่าเป็นผลไม้ที่มีพิษ อาจจะเป็นเพราะมีสีแดงก็ไม่ทราบได้
แต่หลังจากที่พิสูจน์มากินได้แล้ว (พิสูจน์อย่างไรก็ไม่ทราบเหมือนกัน) มะเขือเทศก็ได้รับความนิยมไปทั่วโลก
รวมถึงประเทศไทยด้วย
เมืองเนเปิลนั้นเป็นถิ่นกำเนิดของพิซซ่ามาตั้งแต่ศตวรรษที่17 และกลายมาเป็นอาหารจานด่วนในศตวรรษที่ 19
สำหรับร้าน pizzeria ร้านแรกของโลกก่อตั้งเมื่อปี 1830 มีชื่อว่า “Antica Pizzeria Port’Alba”
และยังขายอยู่ในปัจจุบัน
สำหรับคนที่ทำให้พิซซ่ามีชื่อเสียงโดงดังก็คงจะเป็นนาย ราฟาเอล เอสโปสิโต (Rafaele Esposito)
ซึ่งทำพิซซาถวายพระราชาใน King Umberto I และ Queen Margherita ปี 1889
เรื่องมีอยู่ว่าพระราชินีทรงออกเยียมชาวบ้านแถวๆเมืองเนเปิล
กระทาชายนายเอสโปสิโตอยากถวายความจงรักภักดีเลยทำพิซซาถวายโดยใส่สัญลักษณ์ของธงชาติอิตาลีเข้าไปด้วย
พี่แกใช้ มะเขือเทศ Mozzarella และใบโหระพา (basil) แทนสี แดง ขาว และเขียว บนธงชาติของอิตาลี
Queen Margherita ทรงโปรดปราณมาก ผลก็คือพิซซาดังกล่าวเป็นที่นิยมกันไปทั่วโลก ซึ่งรู้จักกันในชื่อ
…. Pizza Margherita ….
ร้านที่นายเอสโปสิโตเคยอาศัยอยู่เมื่อ 200 กว่าปีมาแล้ว ปัจจุบันก็ยังเปิดขายอยู่ชื่อว่าร้าน Pizzeria Brandi
ว่ากันว่าภายในร้านยังมีคำขอบคุณจากราชสำนักตั้งโชว์อยู่ด้วย
ส่วนพิซซ่าในอเมริกานั้นรับมาจากชาวอิตาลีที่อพยบไปตั้งหลักแหล่งในสมัยศตวรรษที่ 19
นาย Gennaro Lombardi เปิดร้าน pizzeria ร้านแรกในนิวยอร์คราวๆปี 1895
จนประยุกต์มาเป็นพิซซ่าฮัทอย่างที่เห็นๆกัน
