กระสัง

กระสัง มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Peperomia pellucida Korth ชื่อภาษาอังกฤษว่า Peperomia, Shiny leave มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ เช่น ผักกระสัง(ภาคกลาง, อำนาจเจริญ), ผักราชวงศ์(แม่ฮ่องสอน), ผักฮากกล้วย(ภาคเหนือ), ตาฉี่โพ(กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), ชากรูด(ภาคใต้), ผักกูด(เพชรบุรี) และผักสังเขา(สุราษฎร์ธานี)

ผักกระสังเป็นสมุนไพรที่มีประวัติการใช้เป็นยามายาวนาน หมอยาพื้นบ้านมักจะใช้ผักกระสังตำพอกฝี หรือคั้นเอาน้ำทาแผลฝีที่มีหนอง สาวๆสมัยโบราณใช้น้ำต้มผักกระสังล้างหน้า ทำให้ผิวหน้าสดใส และยังนำมาสระผมทำให้ผมนุ่ม ป้องกันผมร่วง ยังช่วยให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้วิทยาศาสตร์อีกด้วย โดยถอนต้นผักกระสังมาจุ่มรากลงในน้ำผสมสี รอสักพัก ลำต้นใส ๆ ของกระสังจะเผยให้เห็นระบบการลำเลียงน้ำของพืชอย่างชัดเจน

ลักษณะเป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก สูงประมาณ 10 – 50 ซม. ลำต้นอวบน้ำ ขาวใส ตั้งตรง เปราะหักง่าย ใบเป็นใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปหัวใจ ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนาเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนเป็นมัน ด้านล่างขุ่นและสีอ่อนกว่า ออกดอกเป็นช่อตามปลายยอด มีสีเขียวอ่อนหรือสีครีม มีดอกย่อยขนาดเล็กมาก ผลสดรูปทรงกลม เมล็ดสีดำทรงกลมขนาดเล็ก

จากการศึกษาสมัยใหม่พบว่า ผักกระสังมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและต้านแบคทีเรียหลายชนิด ทั้งยังมีฤทธิ์เป็นกรดอ่อนๆ ซึ่งจะช่วยกำจัดเนื้อตายทำให้ฝีแตกได้ง่าย และสิวยุบเร็วขึ้น

สำหรับในประเทศอื่นๆ ที่มีผักกระสัง จะนำมาใช้ในการรักษาอาการปวดท้องทั้งแบบธรรมดาและปวดเกร็ง ฝี สิว แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก อ่อนเพลีย ปวดหัว ระบบประสาทแปรปรวน หัด อีสุกอีใส มีแก๊สในกระเพาะ และปวดข้อรูมาติก และยังมีการนำมาใช้รักษาโรคอื่น เช่น
ฟิลิปปินส์ รับประทานสดๆ หรือนำมาต้ม เพื่อรักษาโรคเก๊าท์ และข้ออักเสบ ปัจจุบัน ฟิลิปปินส์กำลังศึกษาวิจัยเพื่อใช้เป็นยารักษาโรคข้ออักเสบรวมทั้งโรคเก๊าท์ เพราะผักกระสังสามารถลดปริมาณกรดยูริคในกระแสเลือด
มาเลเซีย เชื่อว่าการรับประทานผักกระสังจะช่วยรักษาโรคตาและต้อ
บราซิล ใช้ในการลดโคเลสเตอรอล
กียานา ใช้ในการขับปัสสาวะ ลดไข่ขาวในปัสสาวะ
ประเทศในแถบอเมซอน ใช้ขับปัสสาวะ หล่อลื่น หัวใจเต้นผิดปกติ
โบลิเวีย ใช้บดผสมน้ำกินเพื่อห้ามเลือด ส่วนรากต้มกินรักษาไข้ ส่วนเหนือดินใช้โปะแผล

นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาวิจัยพบว่า ผักกระสังมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและมีวิตามินซีสูง ซึ่งในตำรายาไทยระบุไว้ว่า ใบของกระสังสามารถรักษาโรคลักปิดลักเปิด แก้ไข้ แก้ปวดข้อ และข้ออักเสบ สถาบันวิจัยโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า ผักกระสัง 1 ขีด หรือ 100 กรัม มีเบต้าแคโรทีน ราว 285 ไมโครกรัม การที่กระสังมีสารอาหารต้านมะเร็งอยู่มากนั้น จึงจัดว่าเป็นผักต้านมะเร็งชนิดหนึ่ง และเมื่อเร็วๆนี้ สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ทำการวิจัยพบว่า ผักกระสังมีฤทธิ์เสริมสร้างและซ่อมแซมกระดูกส่วนที่สึกหรอได้

ข้อควรระวัง :
ผู้ที่แพ้พืชที่มีกลิ่นฉุนประเภท Mustard (พืชที่เป็นเครื่องเทศทั้งหลาย) ไม่ควรรับประทาน

ที่มา: นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 160 เมษายน 2557 โดย มีคณา